Immanuel Kant bu eserini 1783 yılında, iki yıl önce yayımladığı başyapıtı Saf Aklın Eleştirisi’nin içeriğinin felsefe camiasında eksik veya yanlış anlaşılmasından sonra ele almıştır. Zamanın meşhur filozoflarından Moses Mendelssohn bile Kant’a yazdığı bir mektupta Saf Aklın Eleştirisi’ni anlamadığı için bir kenara bıraktığını itiraf etmiştir.
Bu yüzden Kant, Prolegomena’da henüz yeni ortaya koyduğu aşkınsal felsefesini daha anlaşılır bir dille tanıtmayı amaçlamıştır.
Kant’ın bu eseri yazmaktaki niyeti kendi deyişiyle “metafizikle ilgilenmeyi değerli bulan herkesin işini bırakıp şimdiye dek olan biteni olmamış saymasını sağlamak ve onları her şeyden önce şu soruları sormalarının kaçınılmaz olduğuna ikna etmektir:
Metafizik gibi bir şey acaba hiç mümkün mü?
Metafizik eğer bilimse nasıl olur da diğer bilimler gibi genel ve sürekli rağbet görmemektedir?
Eğer bilim değilse sanki bilimmiş gibi görünerek neden devamlı caka satmakta ve insanoğlunun aklını bitmek bilmeyen, ama karşılığı olmayan ümitlerle oyalamaktadır?”
Prolegomena, (“Önsözler”) adından da anlaşılacağı gibi, Saf Aklın Eleştrisi’ne bir “ön hazırlık” (Propädeutik) mahiyetindedir.
Prolegomena aşkınsal felsefeyi Saf Aklın Eleştirisi’ndeki sentetik metottan farklı bir üslupla –yani analitik metotla– anlatır.
Prolegomena, Saf Aklın Eleştirisi’nin özetidir.
Prolegomena bilhassa felsefe camiasının yanlış ve eksik anladığı noktaları açıklığa kavuşturur.
Prolegomena Schopenhauer’ın de dediği gibi, “Kant’ın tüm başyapıtları arasında en güzeli ve en anlaşılır olanıdır, çünkü Kant’ın felsefesinin incelenmesini olağanüstü derecede kolaylaştırmakta ama çok az okunmaktadır.”
Yorumlar