BİR HAYALET KOL GEZİYOR Komünist Manifesto Üstüne

1848’de devrim dalgası kıtayı sarsarken, Marx ve Engels Avrupa’da bir hayaletin kol gezdiğini ilan etmişti: komünizm hayaleti. Bu hayalet bugün geri döndü diyor China Miéville. Hakikaten de, neoliberal kapitalizmin elinde daha ölümcül hale gelen küresel bir salgının sarstığı, emperyalist savaş borularının öttüğü, şehirlerin üzerine geceler boyu bombaların yağdığı, ekonomik bunalımlarla, ırkçılıkla, cinsel kimliklere saldırılarla yorgun düşmüş bir dünyada aksi düşünülebilir mi? Öyleyse bugün o hayaleti büyütenlerin çağrısına bir kez daha kulak vermek gerek.

İşte, Miéville de tam olarak bunu yapıyor. Manifesto’yu derinlemesine, bir dizi kaynağa da başvurarak irdeliyor ve onun insanlık tarihindeki en etkili siyasi belgeler arasında başı çektiğini savunuyor. Bir başka Marksist eleştirmenin dediği üzere, “çok az metin tarihin seyrini Manifesto kadar değiştirmiştir” ve tıpkı 1848’de yayınlandığında olduğu gibi, “komünizmsiz antikomünizm”in hüküm sürdüğü bugünün dünyasında da Manifesto birilerinin kâbusu olmaya, birilerinin de umutlarını canlandırmaya devam ediyor.

Komünist Manifesto’nun tam metniyle birlikte sunulan ve bir kılavuz niteliği taşıyan Bir Hayalet Kol Geziyor kesinlikle okumaya değer; Manifesto ile ilk kez tanışacak olanlar, devrimciler ve hatta en katı antikomünistler için bile…

“Manifesto, kökten ‘itiraz’ı, eşi benzeri görülmemiş zorlayıcı üslubu, insanın gözlerini ondan almasına engel olan sürükleyiciliği ve hatta avaz avaz haykıran tipografisiyle türünün ana örneği oldu; dahası, günümüzde de bu özelliğini koruyor.”